Blokkades en Vluchtgedrag

 

Blokkades en vluchtgedrag zijn niet bepaald stimulerend voor goede onderlinge communicatie. Het zijn juist zaken die de boel aardig in het honderd kunnen laten lopen, als het gaat over samenwerken.

Aan de hand van het fenomeen stotteren, wat uiteraard ook met communicatie te maken heeft, wil ik u één en ander nader duidelijk maken.

 

Als eerste: ik ben geen stotter-therapeut. Dus wat ik hierover ga zeggen is vooral de huis-tuin- en keuken- en vooral zelf ervaren kennis. Mijn dochter heeft in haar vroege kinderjaren last gehad van stotteren, en mijn man en ik hebben toen ook nadere begeleiding gehad om daar op een goede manier mee om te gaan.

Ik zal eerst in gaan op wat ik daar heb geleerd. Want het was wel een eye-opener….

Want er zijn namelijk twee soorten stotteren:

Je hebt st-t-t-t-t-t-totteren. Zeg maar het hakkelen, het blijven steken. De plaat blijft hangen.

En je hebt s_____totteren. Dat is als voor het uitspreken van een bepaalde letter eerst een blokkade moet worden overwonnen. Er moet geduwd en getrokken worden om de letter er uit te persen. Er gaat een zekere druk mee gepaard. Er is een angst (druk), die het uitspreken van die ene letter steeds moeilijker maakt.

En in het ergste geval verzuimt iemand om iets te zeggen. Het ultieme vluchtgedrag, uit onmacht en frustratie. Men zegt alleen iets als het écht niet anders kan…

 

Nu wordt de ‘blokkade’ als een ernstiger probleem gezien als de hakkelen. Als er negatieve emotie komt kijken bij het stot-t-t-t-t-totteren, dan ontwikkelt het zich verder tot s_____totteren.

 

Stottertherapie kan zich daarom eerst richten op het voorkomen van de blokkade. Kinderen worden gestimuleerd om juist te st-t-t-t-t-totteren, Dat wordt beloond met complimenten.

Van daar uit gaat de therapie verder om het st-t-t-t-t-totteren aan te pakken.

 

Nu zag ik onlangs, tijdens één van mijn coachingstrajecten, de analogie met communicatie op de werkvloer. Ook daar zitten een paar verschillende stadia in.

 

1. alles is OK. Er wordt goed en respectvol met elkaar gecommuniceerd.
2. er wordt wel gecommuniceerd, maar het loopt niet lekker. Men is bv onrustig of licht ontvlambaar. Boodschappen worden met de botte bijl gecommuniceerd.
3. er wordt steeds langer gewacht met zaken uit te spreken. Er is twijfel, een blokkade: zal ik wel of niet wat zeggen. Ik durf niet goed, want stel je voor als het niet goed gaat…. Maar ik móet toch echt wat zeggen….
4. vluchtgedrag, vanuit onmacht en frustratie: er is een berusting: het lukt nou eenmaal niet, laat maar. Ik houd mijn mond wel, het heeft toch geen zin…. Ze begrijpen me toch niet. Ik  heb het al zo vaak geprobeerd. Ik ken mezelf, zo meteen kan ik mezelf niet in de hand houden en ga ik uit mijn plaat… dat wil ik niet. Dus ik houd liever mijn mond. Dat is beter zo….

Wat zijn manieren om toch zo dicht mogelijk bij de 1 te blijven?

• Aandacht en respect. Blijf het praten en communiceren stimuleren. Wees nieuwsgierig. Luister. Wat vindt de ander dan precies? Wat kunt u doen om hem te helpen?
• Neem de tijd. Als er veel stress is zal dat ook blokkades opwerpen.
• Stap eens in zijn schoenen. Kunt u zich er iets bij voorstellen? En als dat zo is, laat het hem dan weten. Dan voelt hij zich erkend en begrepen.
• Relatie en Gevoel. Laat het niet alleen over de inhoud en proces gaan, maar werk aan de onderlinge relatie en heb ook aandacht voor het gevoel. Want dat gevoel (angst, onmacht, frustratie) zorgt voor de ongewenste blokkade…
• En tenslotte: Wees geduldig en houd vol!!! Iemand zal niet snel van stadium 4 naar 1 gaan… dat heeft tijd nodig.

 

Zo kunt u hem beetje bij beetje iemand laten weten dat hij wel degelijk erkend en gewaardeerd wordt. En dat zal een basis zijn om de onderlinge communicatie te verbeteren.

 

En besef dat het dus beter is dát iemand wat zegt, al komt het rottig uit zijn strot. Want als iemand zwijgt bent u veel verder van huis….